Je hebt misschien wel eens van hemoglobine gehoord, maar weet je eigenlijk wel wat het is? Dit artikel geeft je een spoedcursus hemoglobine. Lees verder om te leren wat hemoglobine is, waar het vandaan komt en wat het doel ervan is.
Hemoglobine uitgelegd
Hemoglobine is een eiwit dat voorkomt in rode bloedcellen. Het is verantwoordelijk voor het transport van zuurstof van de longen naar de rest van het lichaam. Hemoglobine bestaat uit vier subeenheden, die elk een ijzeratoom bevatten. Deze atomen binden zich aan zuurstofmoleculen, die vervolgens door het hele lichaam worden vervoerd.
Waar komt hemoglobine vandaan?
Het wordt geproduceerd in het beenmerg. Het hemoglobinemolecuul wordt gevormd wanneer twee eiwitten, globin en heem, samenkomen. Globine wordt geproduceerd door de genen in ons DNA, terwijl heem wordt geproduceerd uit een molecuul dat porfyrine heet.
Porfyrine is afgeleid van ijzer en bepaalde vitaminen en mineralen, zoals vitamine B6 en koper. Zodra hemoglobine is geproduceerd in het beenmerg, komt het vrij in de bloedbaan waar het naar de longen gaat.
Functie van hemoglobine
Zoals eerder gezegd is de belangrijkste functie van hemoglobine het transporteren van zuurstofmoleculen van de longen naar de rest van het lichaam. Het doet dit door zich te binden aan zuurstofmoleculen in de longen en om ze vervolgens naar behoefte los te laten in andere delen van het lichaam.
Hemoglobine speelt ook een rol bij het transport van kooldioxide. Kooldioxide wordt geproduceerd door de cellen in ons lichaam en moet worden verwijderd. Hemoglobine bindt zich aan kooldioxide en transporteert het terug naar de longen, waar het wordt uitgeademd.
De verschillende soorten
Er zijn vier hoofdtypen hemoglobine: hemoglobine A, hemoglobine S, hemoglobine F en hemoglobine C.
De A variant is het meest voorkomende type hemoglobine en maakt ongeveer 96 procent uit van alle hemoglobine in het lichaam. Hemoglobine S komt in kleine hoeveelheden voor in het bloed en levert zuurstof aan de spieren tijdens inspanning. Hemoglobine F komt voor in foetaal hemoglobine en hemoglobine C in sikkelcelhemoglobine.
Aandoeningen gerelateerd aan hemoglobine
Er zijn verschillende aandoeningen die kunnen optreden bij een afwijking in het hemoglobine.
Bloedarmoede
Een veel voorkomende aandoening is bloedarmoede, die optreedt wanneer het hemoglobinegehalte te laag is. Bloedarmoede kan door veel dingen worden veroorzaakt, zoals bloedverlies, een tekort aan ijzer of bepaalde vitaminen en mineralen, of problemen met de aanmaak van hemoglobine.
Sikkelcelziekte
Een andere aandoening die kan voorkomen is sikkelcelziekte. Dit is een aandoening waarbij hemoglobine S in grote hoeveelheden aanwezig is. De hemoglobine S-moleculen kunnen ervoor zorgen dat rode bloedcellen misvormd raken en afbreken. Dit kan leiden tot pijn, vermoeidheid en andere symptomen.
Hemofilie
Hemofilie is een andere aandoening die verband houdt met hemoglobine. Hemofilie is een aandoening waarbij het bloed niet goed stolt. Dit kan worden veroorzaakt door een tekort aan hemoglobine of bepaalde eiwitten die betrokken zijn bij de stolling.
Thalassemie
Ten slotte is thalassemie een aandoening waarbij het hemoglobine abnormaal is. Thalassemie kan worden veroorzaakt door een mutatie in de genen die hemoglobine produceren. Dit kan leiden tot bloedarmoede en andere problemen.
Wat het testen inhoudt
Hemoglobine testen worden gedaan om de hoeveelheid hemoglobine in het bloed te meten. Deze test kan worden gebruikt om bloedarmoede, sikkelcelziekte, hemofilie en thalassemie vast te stellen.
De hemoglobine test wordt meestal gedaan als onderdeel van een compleet bloedbeeld (CBC). Een CBC meet het gehalte van alle verschillende soorten cellen in het bloed. Dit omvat rode bloedcellen, witte bloedcellen en bloedplaatjes.
Een klein bloedmonster wordt uit een ader in de arm genomen en voor onderzoek naar een laboratorium gestuurd. De resultaten van de hemoglobine test laten zien hoeveel hemoglobine er in het bloed aanwezig is.
Het normale hemoglobinegehalte verschilt voor mannen en vrouwen. In het algemeen is het normale hemoglobinegehalte voor mannen is 14 tot 18 gram per deciliter (g/dL) en voor vrouwen 12 tot 16 g/dL.
Een abnormaal hemoglobinegehalte kan door veel dingen worden veroorzaakt. Daartoe behoren bloedarmoede, sikkelcelziekte, hemofilie en thalassemie.
Hemoglobineonderzoek is een belangrijk onderdeel van de diagnose van deze aandoeningen. Als een afwijking wordt gevonden, kan verder onderzoek nodig zijn om de diagnose te bevestigen. Vervolgens wordt een behandeling gestart om de aandoening te beheersen.
Hoe het hemoglobinegehalte te verbeteren
Als het hemoglobinegehalte laag is, kunnen verschillende dingen worden gedaan om het te verbeteren.
Het eten van ijzerrijke voeding, zoals vlees, gevogelte, vis, bonen, spinazie en met ijzer verrijkte granen, kan het hemoglobinegehalte helpen verhogen. Het innemen van ijzersupplementen kan ook worden aanbevolen.
Andere vitaminen en mineralen zijn belangrijk voor de aanmaak van hemoglobine. Daartoe behoren foliumzuur (vitamine B9), vitamine B12 en koper. Het eten van voedsel dat deze voedingsstoffen bevat, zoals groene bladgroenten, noten en zaden, kan het hemoglobinegehalte helpen verhogen. Ook supplementen kunnen worden aanbevolen.
In sommige gevallen kan een bloedtransfusie nodig zijn om het hemoglobinegehalte te verhogen. Dit is een procedure waarbij bloed in het lichaam wordt getransfundeerd.
Het hemoglobinegehalte kan ook worden verhoogd door de onderliggende aandoening te behandelen die het lage hemoglobinegehalte veroorzaakt. Als bloedarmoede bijvoorbeeld de oorzaak is, kan de behandeling bestaan uit het innemen van ijzersupplementen of andere medicijnen. Als sikkelcelziekte de oorzaak is, kan de behandeling bestaan uit medicatie tegen pijn en andere symptomen.
Thalassemie kan worden behandeld met medicijnen, bloedtransfusies en, in sommige gevallen, beenmergtransplantatie. Hemofilie kan worden behandeld met medicijnen om het bloed goed te laten stollen.
Het hemoglobinegehalte is belangrijk voor de diagnose en behandeling van veel aandoeningen. Een gezond dieet en supplementen kunnen het hemoglobinegehalte helpen verhogen. In sommige gevallenis ook behandeling van de onderliggende aandoening nodig.
Conclusie
Hemoglobine is een eiwit in rode bloedcellen dat helpt zuurstof door het lichaam te vervoeren. Het wordt gemaakt in het beenmerg en bestaat uit vier subeenheden, die elk een ijzeratoom bevatten dat zich bindt aan zuurstofmoleculen. Het belangrijkste doel van hemoglobine is het transporteren van zuurstof van de longen naar andere delen van het lichaam, maar het helpt ook koolstofdioxide afvalproducten uit het lichaam te verwijderen. Nu je iets meer weet over hemoglobine, denk je er misschien de volgende keer dat je diep ademhaalt aan!
