PTSS staat voor Posttraumatische stressstoornis en is iets waar we veel over horen. Maar wat is het precies? Eenvoudig gezegd is PTSS een angststoornis die kan ontstaan nadat iemand een traumatische gebeurtenis heeft meegemaakt of daarvan getuige is geweest. Hoewel het normaal is om na zo’n gebeurtenis enige ontreddering te ervaren, kunnen de symptomen van PTSS veel intenser zijn en langer duren dan verwacht. Laten we eens kijken naar de oorzaken van PTSS en hoe het kan worden behandeld.
Oorzaken van PTSS
Er zijn een aantal mogelijke factoren die ertoe kunnen bijdragen dat iemand PTSS ontwikkelt. Enkele daarvan zijn het meemaken van een traumatische gebeurtenis, een reeds bestaande psychische aandoening en een familiegeschiedenis van psychische aandoeningen. Daarnaast kunnen bepaalde persoonlijkheidskenmerken, zoals hooggevoeligheid of moeite met het reguleren van emoties, het risico ook verhogen.
Ondersteunende relaties
Het hebben van ondersteunende relaties met vrienden en familieleden is een belangrijke factor bij het voorkomen en beheersen van PTSS-symptomen. Het is belangrijk dat mensen die een trauma hebben meegemaakt zich veilig voelen om over hun ervaringen te praten met mensen die ze vertrouwen en op wie ze kunnen rekenen voor emotionele steun. Mensen met een sterk sociaal steunsysteem kunnen hun herinneringen en gevoelens over de gebeurtenis beter verwerken en zo de impact op hun geestelijke gezondheid verminderen.
Omgevingsfactoren
De omgeving waarin iemand leeft kan ook een rol spelen bij het al dan niet ontwikkelen van PTSS. Mensen die in gebieden wonen waar ze zich onveilig voelen of voortdurend trauma’s oplopen, lopen meer kans om symptomen te ontwikkelen door de constante angst en stress die ze ervaren. Bovendien lopen mensen die blootstaan aan geweld, natuurrampen, militaire gevechten of andere traumatische gebeurtenissen ook een hoger risico op het ontwikkelen van PTSS door de aard van hun blootstelling. Het is belangrijk voor hen die in deze risicomilieus leven om voor zichzelf te zorgen door zo nodig hulp te zoeken bij getrainde professionals.
Natuurlijk reageert iedereen anders wanneer ze geconfronteerd worden met trauma, dus het is onmogelijk om precies te voorspellen waarom sommige mensen PTSS ontwikkelen en anderen niet. Maar inzicht in mogelijke risicofactoren kan helpen om de mate van kwetsbaarheid vast te stellen en je voor te bereiden op het geval dat je ooit hulp nodig hebt bij het omgaan met symptomen die samenhangen met PTSS. Als je bent blootgesteld aan een traumatische gebeurtenis of situatie, is het belangrijk dat je manieren vindt om op een gezonde manier met je emoties om te gaan, zoals praten met ondersteunende vrienden of familieleden of zo nodig professionele hulp zoeken. Als je op tijd stappen onderneemt, ben je beter voorbereid op situaties die zich later weer voordoen.
Symptomen van PTSS
Het National Institute of Mental Health noemt zeven primaire symptomen van PTSS:
- Het herbeleving van een gebeurtenis door flashbacks of nachtmerries
- Het vermijden van dingen die je herinneren aan de traumatische gebeurtenis
- Negatieve gedachten en gevoelens
- Zich opgefokt voelen (hyperarousal)
- Moeite met slapen
- Prikkelbaarheid of woede-uitbarstingen
- Concentratieproblemen
Een symptoom dat vaak over het hoofd wordt gezien is schuld of schaamte in verband met het trauma. Als je het trauma zelf niet hebt meegemaakt, kan het moeilijk te begrijpen zijn waarom iemand zich schuldig zou voelen over iets waar hij geen controle over had. Maar voor veel mensen met PTSS kan schuld of schaamte over hun onvermogen om het trauma te voorkomen of te stoppen slopend zijn.
Soms gaan lichamelijke reacties ook gepaard met PTSS-symptomen. Mensen kunnen hoofdpijn, duizeligheid, pijn of benauwdheid op de borst, vermoeidheid, spierspanning of -pijn, misselijkheid en andere lichamelijke symptomen ervaren als onderdeel van hun PTSS-reactie. Deze lichamelijke reacties kunnen optreden als reactie op gebeurtenissen die vergelijkbaar zijn met die van het oorspronkelijke trauma. Soms zelfs als die gebeurtenissen voor de meeste mensen niet bijzonder stressvol zijn.
Iedereen reageert anders op traumatische gebeurtenissen en er is geen uniforme aanpak als het gaat om het begrijpen van wat iemand met PTSS dagelijks ervaart. Maar door je bewust te zijn van deze symptomen en ze serieus te nemen als ze bij jezelf of bij iemand die je kent optreden, kunnen we werken aan een meer begripvolle wereld die beter is toegerust om mensen te helpen die lijden aan deze ernstige psychische aandoening.
Behandeling van PTSS
PTSS treft wereldwijd miljoenen mensen en kan verwoestende gevolgen hebben. Het goede nieuws is dat er verschillende behandelingsmogelijkheden zijn voor mensen die aan PTSS lijden. Laten we eens kijken wat deze behandelingen inhouden en hoe ze kunnen helpen.
Cognitieve Gedragstherapie (CGT)
Deze vorm van therapie richt zich op het verband tussen gedachten, gevoelens en gedragingen. Het helpt om negatieve gedachtepatronen te identificeren en te vervangen door positieve. CGT helpt patiënten ook triggers te herkennen en copingstrategieën te ontwikkelen om hun symptomen op een gezonde manier te beheersen. Deze vorm van therapie wordt vaak gebruikt als een effectieve behandeling voor PTSS, omdat het patiënten in staat stelt traumatische herinneringen in een veilige omgeving te verwerken en ongezonde gedragspatronen te herkennen die kunnen bijdragen aan hun onrust.
Blootstellingstherapie
Exposure therapie helpt mensen hun angsten onder ogen te zien door ze geleidelijk bloot te stellen aan situaties of voorwerpen die hun angst oproepen. Deze vorm van therapie moedigt patiënten aan om hun triggers in een gecontroleerde omgeving te confronteren, zodat ze hun reacties op soortgelijke ervaringen in het echte leven beter kunnen begrijpen en beheersen. Exposure therapie kan worden gebruikt in combinatie met andere behandelingen, zoals CGT, of als een op zichzelf staande vorm van behandeling voor mensen die lijden aan PTSS.
Medicatie
In sommige gevallen kan medicatie worden voorgeschreven naast andere vormen van behandeling van PTSS. Antidepressiva, stemmingsstabilisatoren en angstremmers worden vaak voorgeschreven aan mensen die aan deze aandoening lijden, omdat ze symptomen als depressie, prikkelbaarheid, slapeloosheid en angstreacties helpen verminderen. Het is echter belangrijk op te merken dat deze medicijnen alleen onder toezicht van een arts mogen worden ingenomen en niet mogen worden gebruikt als een oplossing op lange termijn voor de behandeling van PTSS-symptomen alleen.
Met de juiste combinatie van behandelingen, specifiek afgestemd op de behoeften van elk individu, kunnen mensen die lijden aan PTSS verlichting vinden van de slopende symptomen die met deze aandoening gepaard gaan.
Conclusie
Navigeren door het leven met een posttraumatische stressstoornis (PTSS) kan een uitdaging zijn, maar er zijn behandelingen beschikbaar die succesvol zijn gebleken in het helpen van getroffenen om hun symptomen te beheersen zodat ze weer een gezond leven kunnen leiden. Als je denkt dat je aan PTSS lijdt als gevolg van een vroegere ervaring of trauma, is het belangrijk professionele hulp te zoeken zodat je een behandeling kunt krijgen die specifiek op jouw behoeften is afgestemd. Met het juiste steunsysteem, of dat nu familieleden, vrienden of geestelijk verzorgers zijn, zul je de weg naar herstel vinden. Met begrip en steun zul je snel een leven leiden zonder de pijn van je vroegere ervaringen.
