Traumatische gebeurtenissen kunnen diepe emotionele wonden achterlaten die moeilijk te genezen zijn. Of het nu gaat om een ernstig ongeval, misbruik, oorlogservaring of een andere schokkende gebeurtenis, de impact ervan kan langdurige effecten hebben op het welzijn van een persoon. Gelukkig is er een effectieve therapie beschikbaar om trauma’s te verwerken: Eye Movement Desensitization and Reprocessing (EMDR). In dit artikel zullen we uitgebreid ingaan op wat EMDR is, hoe het werkt en welke voordelen het biedt bij de behandeling van trauma’s.
Wat EMDR precies is
EMDR, ontwikkeld door de Amerikaanse psychologe Francine Shapiro in de jaren 80, staat voor Eye Movement Desensitization and Reprocessing, wat oogbewegingen, desensitisatie en herverwerking betekent. Het is een gestructureerde vorm van psychotherapie die zich richt op het verwerken van traumatische herinneringen en het verminderen van de emotionele lading die ermee gepaard gaat.
Hoe werkt EMDR?
EMDR maakt gebruik van een specifieke procedure om traumatische herinneringen te verwerken. De therapeut begeleidt de cliënt door een reeks oogbewegingen, geluiden of aanrakingen, terwijl de cliënt zich tegelijkertijd concentreert op de traumatische herinnering. Dit proces helpt de hersenen om de traumatische herinnering op een andere manier te verwerken, waardoor de emotionele lading ervan afneemt.
De EMDR-procedure bestaat uit verschillende fasen:
Geschiedenis en behandelplan: In deze fase bespreekt de therapeut de geschiedenis van de cliënt en identificeert samen met de cliënt de specifieke traumatische herinneringen die moeten worden aangepakt. De therapeut verzamelt ook informatie over de symptomen en klachten van de cliënt.
Voorbereiding: De therapeut helpt de cliënt bij het ontwikkelen van copingvaardigheden om emotionele stress te hanteren tijdens de EMDR-sessies. Dit omvat technieken zoals ontspanningsoefeningen en zelfkalmeringstechnieken.
Beoordeling: In deze fase onderzoekt de therapeut de specifieke elementen van de traumatische herinnering die de meeste emotionele lading bevatten. Dit omvat het identificeren van negatieve overtuigingen, fysieke sensaties en emotionele gevoelens die verband houden met het trauma.
Desensitisatie: Tijdens deze fase wordt de cliënt gevraagd om zich te concentreren op de traumatische herinnering terwijl hij tegelijkertijd de afleidende stimulus van de therapeut volgt, zoals oogbewegingen. De therapeut kan ook gebruik maken van tikjes of geluiden. Dit proces helpt bij het verminderen van de emotionele lading die aan de traumatische herinnering is gekoppeld.
Verankering: In deze fase richt de therapeut zich op het versterken van positieve overtuigingen en het verbinden van positieve emoties aan de herinnering. Dit helpt de cliënt een gevoel van controle en kracht te ervaren.
Toekomstgerichte acties: In de laatste fase bespreekt de therapeut met de cliënt hoe hij of zij de positieve veranderingen kan integreren in het dagelijks leven en welke toekomstige uitdagingen kunnen worden aangepakt.
Voordelen van de therapie
EMDR heeft verschillende voordelen bij de behandeling van trauma’s:
Effectiviteit: EMDR is uitgebreid onderzocht en heeft consistent aangetoond effectief te zijn bij het verminderen van de symptomen van posttraumatische stressstoornis (PTSS) en andere traumagerelateerde stoornissen. Talrijke onderzoeken hebben aangetoond dat EMDR leidt tot significante vermindering van angst, flashbacks en vermijdingsgedrag.
Snelheid: In vergelijking met andere therapieën kan EMDR relatief snel resultaten opleveren. Hoewel de duur van de behandeling afhankelijk is van de ernst van het trauma en de individuele behoeften van de cliënt, zijn er vaak al aanzienlijke verbeteringen merkbaar na slechts enkele sessies.
Veiligheid: EMDR is over het algemeen een veilige therapie met weinig bijwerkingen. Het wordt als een non-invasieve en niet-confronterende benadering beschouwd, waardoor het geschikt is voor mensen die moeite hebben met praten over hun traumatische ervaringen. De therapeut zorgt ervoor dat de cliënt voldoende emotionele ondersteuning en veiligheid ervaart tijdens de sessies.
Brede toepasbaarheid: EMDR kan effectief worden toegepast bij verschillende soorten trauma’s, zoals eenmalige incidenten, chronische traumatisering en complexe PTSS. Het kan ook worden gebruikt bij de behandeling van andere psychische aandoeningen, zoals angststoornissen en depressie, die vaak gepaard gaan met traumatische ervaringen.
Langdurige effecten: Studies hebben aangetoond dat de effecten van EMDR op lange termijn aanhouden. Mensen die EMDR hebben ondergaan, ervaren vaak blijvende verlichting van symptomen en rapporteren een verbeterde kwaliteit van leven.
Zijn er risico's verbonden aan EMDR?
Hoewel EMDR over het algemeen als een veilige therapie wordt beschouwd, is het belangrijk om te begrijpen dat elke vorm van psychotherapie bepaalde risico’s met zich meebrengt. Het is essentieel dat EMDR wordt uitgevoerd door een getrainde en gekwalificeerde therapeut om de veiligheid en effectiviteit ervan te waarborgen. Hieronder bespreken we enkele potentiële risico’s en overwegingen bij EMDR:
Intensivering van emoties: Tijdens EMDR-sessies kunnen sterke emoties naar boven komen. Het herbeleven van traumatische herinneringen kan gepaard gaan met gevoelens van angst, verdriet en boosheid. Het is belangrijk dat de therapeut deze emoties effectief kan begeleiden en ondersteunen om ervoor te zorgen dat de cliënt zich veilig voelt tijdens de sessies.
Valse herinneringen: Er is bezorgdheid geuit over de mogelijkheid dat EMDR valse herinneringen kan creëren. Het is echter belangrijk op te merken dat EMDR geen techniek is om herinneringen te ‘implanteren’ of te veranderen. De focus van EMDR ligt op het verwerken van bestaande traumatische herinneringen en het verminderen van de emotionele lading die daarmee gepaard gaat. Een gekwalificeerde therapeut zal ervoor zorgen dat de behandeling gericht is op authentieke herinneringen en de werkelijke gebeurtenissen.
Tijdelijke verergering van symptomen: Het is mogelijk dat sommige cliënten tijdelijk een verergering van symptomen ervaren na een EMDR-sessie. Dit wordt vaak aangeduid als een “verwerkingsreactie” en het kan een normaal onderdeel zijn van het verwerken van traumatische ervaringen. Een ervaren therapeut zal echter maatregelen nemen om ervoor te zorgen dat de cliënt voldoende ondersteuning heeft tijdens deze periode van verhoogde emoties.
Onverwachte reacties: Hoewel zeldzaam, kunnen sommige mensen onverwachte reacties ervaren tijdens EMDR-sessies, zoals duizeligheid, misselijkheid of desoriëntatie. Het is belangrijk dat de therapeut de gezondheid en het welzijn van de cliënt nauwlettend in de gaten houdt en passende maatregelen neemt om eventuele ongemakken te verminderen.
Het is cruciaal dat cliënten open communiceren met hun therapeut en eventuele zorgen of bijwerkingen melden die ze tijdens de EMDR-therapie ervaren. Een gekwalificeerde EMDR-therapeut zal deze zorgen serieus nemen en de behandeling aanpassen om de veiligheid en het comfort van de cliënt te waarborgen.
Over het algemeen kan EMDR zeer effectief en veilig zijn bij de behandeling van traumatische ervaringen. De potentiële risico’s zijn over het algemeen minimaal en kunnen worden beheerd door ervaren professionals die getraind zijn in EMDR-therapie. Het is belangrijk om een goede therapeut-cliëntrelatie te ontwikkelen en open te communiceren gedurende het gehele behandelproces om de best mogelijke uitkomsten te bereiken.
Conclusie
EMDR (Eye Movement Desensitization and Reprocessing) is een effectieve therapie voor de verwerking van traumatische ervaringen. Het maakt gebruik van gestructureerde procedures, waarbij de cliënt zich concentreert op de traumatische herinnering terwijl hij of zij begeleid wordt door oogbewegingen, geluiden of aanrakingen. EMDR heeft verschillende voordelen, waaronder de bewezen effectiviteit bij het verminderen van symptomen van posttraumatische stressstoornis (PTSS) en andere traumagerelateerde stoornissen.
De therapie is over het algemeen veilig, hoewel er enkele risico’s en overwegingen zijn, zoals de mogelijke intensivering van emoties, de zorg over valse herinneringen, tijdelijke verergering van symptomen en onverwachte reacties. Het is essentieel dat EMDR wordt uitgevoerd door een gekwalificeerde en ervaren therapeut om de veiligheid en effectiviteit van de behandeling te waarborgen.
Het is belangrijk voor cliënten om openlijk te communiceren met hun therapeut en eventuele zorgen of bijwerkingen te melden die ze ervaren tijdens de EMDR-therapie. Een goede therapeut-cliëntrelatie en nauwlettend toezicht van de therapeut kunnen helpen om eventuele ongemakken te verminderen en de behandeling op maat aan te passen aan de behoeften van de cliënt.
Over het algemeen biedt EMDR een effectieve en veilige benadering voor het verwerken van traumatische ervaringen. Het heeft positieve langetermijneffecten en kan mensen helpen om de emotionele lading van traumatische herinneringen te verminderen, positieve veranderingen te ervaren en hun kwaliteit van leven te verbeteren. Als je worstelt met de gevolgen van een traumatische gebeurtenis, kan het de moeite waard zijn om de mogelijkheden van EMDR-therapie te verkennen en een gekwalificeerde EMDR-therapeut te raadplegen om je te begeleiden op je weg naar herstel.
